Çelik Halat Hasarlanmaları Teşhis Rehberi


Teknik Bilgiler


İmal edilen çelik halatlar ne kadar kaliteli olursa olsun çelik halat ömrü aşağıdaki etkenlere bağlıdır.

  1. Yeni çelik halatın özellikleri
  2. Çelik Halatın temasta olduğu aksamlar
  3. Çelik Halatı kullanan öperatör v.b
Başlangıçta halat özelliklerini tespit etmek mümkün, halatın temasta bulunduğu aksamları kontrol etmek de belli bir dikkat ve beceri sonrası olası, ancak operatör faktörü, bu faktörler arasında kontrolü en zor olandır. 
Yukarıdaki etkenler yanında halatların servisten alınmasına neden olan ve en çok rastlanan olaylar aşağıda verilmiştir

  • Uygun olmayan halat kompozisyonu, çapı ve kalitesi
  • Halatların aşındırıcı engeller üzerinde çalıştırılmaları ve keskin köşeli yüklerin halatlara doğrudan temas ettirilerek kaldırılmaları,
  • Çelik Halatların uygun bir şekilde yağlanmamaları
  • Halatların uygun olmayan boyutlardaki tambur ve makaralarda çalıştırılması
  • Halatların tambur üzerinde üst üste veya çarprazlama çalışması
  • Halatların hizalanmamış tambur ve makaralarda çalıştırılması
  • Halatların uygun olmayan yivli tambur ve makaralarda çalıştırılmamaları; makara flanşlarının kırık olması
  • Çelik Halatların makaralardan dışarı atlaması
  • Halatların nem ve asitli ortam ile teması
  • Halatlara uygun olmayan bağlantı parçaları kullanılması
  • Halatlarda ters dönmelere müsade edilmesi
  • Halatların yüksek sıcaklığa maruz kalması
  • Çelik Halatların gam yapması
  • Uygun olmayan koşullarda çelik halatları aşırı yükle yüklenmesi
  • Demetler ve teller arasına giren aşındırıcı parçacıkların çelik halatları zedelemesi
Bir Halatı kontrol ederken aaşağıdaki hususların da mutlaka not edilmesi gerekmektedir
  • Çelik Halat Çapında küçülme
  • İç ve Dış tellerdeki aşınma
  • Çelik Halatların adımı
  • Tel ve demetlerdeki darbe izleri
  • Kazınma izleri
  • Korozyon (paslanma)
  • Kırılmış teller ve bunların kırılış şekilleri
Yukarıdaki koşullar çok iyi şekilde incelenmeli ve bu hususta tecrübeye büyük önem verilmelidir. incelemede mümkünse halatın takip ettiği yol sonuna kadar izlenmeli ve uygun olmayan hususlar tek tek ortadan kaldırılmalıdır. Dikkatli ve bilinçli bir göz, herhangi bir hatanın nedenini bulmakta güçlük çekmeyecektir. 
Bu konuda yardımcı olacak bazı bilgier TABLO-8 de verilmiştir

TABLO-8 Çelik Halat Hasarlanmaları ve bunların muhtemel nedenleri



Hasarlanma Belirti Muhtemel Nedenler
Yorulma Tel Kırıkları 
Enine düz
veya şekilli
  • Küçük çağta bükülmeler
  • Vibrasyon veya kamçılama
  • Uygun olamayan halat konstrüksiyonları
  • Korozyon
  • Uygun olamayan uç bağlantıları
Yükte Kopma Tellerde sünek Kopma
(plastik kopma)
  • Aşırı yüklenme
  • Halatı halat çapı ve konstrüksiyonu
  • Halatı uç tespiti
Aşınma Dış tellerde aşınma
  • Halat veya makara çaplarında değişme
  • Yükte değişme
  • Yumuşak makara veya aksamlar
  • Büyük sapma açısı
  • Uygun olmayan makara düzeni
  • Halat içindeki aşındırıcılar
  • Uygun olmayan yivler
Torsiyon ve 
Bükülme
Tel uçlarında torsiyon 
veya vidamsı şekillenme
  • Yukarıdaki tüm hususların yanlış kullanılması
Ezilme Tel uçlarında ezilmeler
(soğuk dövme)
  • Yukarıdaki tüm hususların yanlış kullanımı 
  • Bu hasarlanmalar tambur sarımlarıdna çok önemlidir
Korozyon Tel yüzeylerinde karıncalanma
ve buna bağlı kırılma
  • Yetersiz yağlama
  • Uygun olmayan depolama
  • Korozif dış etkiler

Çelik Halat